Χρίστος Πασάς: Ονειρεύομαι την Ελλάδα ως έναν Αρχιτεκτονικό παράδεισο

Αρχιτεκτονική, καινοτομία, design, πειραματισμός… Ο Χρίστος Πασάς εργάζεται από το 1998 σε ένα από τα διασημότερα αρχιτεκτονικά γραφεία σε παγκόσμια κλίμακα. Σε αυτό της «Zaha Hadid Architects». Από την θέση του Design Director στην εταιρεία, είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση αρκετών έργων με «επίκεντρο την έρευνα και τον πειραματισμό με νέες ή ιδιάζουσες μορφές αστικού και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού», πάντα «με βασικούς πυλώνες τη σύμπτυξη της οικολογικής βιωσιμότητας και της τεχνολογίας».

Ο Έλληνας αρχιτέκτονας μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για «τις πόλεις που αλλάζουν», ακολουθώντας τις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν από την πανδημία. Συνθήκες που φαίνεται να έχουν αλλάξει τα πάντα στο σχεδιασμό και την καθημερινότητα όλου του μικρού πλανήτη μας …

Θα “αλλάξουν” οι πόλεις μας τις επόμενες δεκαετίες και πώς; Θα δούμε μια αρχιτεκτονική κοσμογονία με αφορμή την πανδημία και την ανάδειξη της σημασίας της βιωσιμότητας; Είναι εφικτό η Ελλάδα να αποτελέσει ένα ξεχωριστό «ταμπλό» αρχιτεκτονικής αναγέννησης σε αυτή τη νέα εποχή;

Σε αυτά τα ενδιαφέροντα ερωτήματα για την πορεία και το μέλλον της αρχιτεκτονικής θα επιχειρήσει να απαντήσει ο Έλληνας αρχιτέκτονας. Η θέση του Design Director στο «Zaha Hadid Architects» του προσδίδει όχι μόνο το απαραίτητο κύρος αλλά και τις γνώσεις και την ευθύνη μιας βαρύνουσας άποψης, που θα κληθεί να εφαρμοστεί σε σημαντικά έργα. Με αυτό το κριτήριο, μάλλον, τον επέλεξε και το ΑΠΕ για να πάρει την σχετική συνέντευξη, για τα βασικότερα σημεία της οποίας θα σας ενημερώσουμε σε αυτό το άρθρο.

 

Η κρίσιμη καμπή στην αρχιτεκτονική

Οι πόλεις είναι κάτι που αλλάζει διαρκώς και μεταμορφώνεται, ακλουθώντας τις νέες τάσεις, τις νέες ανάγκες και τις εξελίξεις. Στις αρχές της νέας δεκαετίας, οι αλλαγές – οι οποίες έτσι και αλλιώς ήταν γρήγορες – θα επισπευτούν από τις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η παρουσία των κινδύνων που συνδέονται με την πανδημία.

Η αρχιτεκτονική θα αναγκαστεί να απαντήσει στις προκλήσεις / προσκλήσεις της νέας εποχής και για να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν. Θα αναγκαστεί να “αλλάξει σε πολλά επίπεδα”.

«Οι πόλεις ανανεώνονται συνεχώς είτε γιατί υπάρχουν τεχνολογικές αναβαθμίσεις ή μεταλλάξεις είτε γιατί το ανθρώπινο οικοσύστημα αλλάζει ή/και διαμορφώνει τις προτεραιότητες του», αναφέρει ο κ. Πασάς.

Ο άνθρωπος και το φυσικό περιβάλλον θα πρέπει να επανεξετάσουν τις σχέσεις τους. «Θεωρώ ότι, σε αντίθεση με τις περασμένες βιομηχανικές επαναστάσεις, η περίοδος που διανύουμε είναι αρκετά κρίσιμη για τη σωστή διαμόρφωση των συνθηκών διαβίωσης της ανθρωπότητας σε σχέση με το υπόλοιπο φυσικό οικοσύστημα», σημειώνει ο κ. Πασάς. Ο Έλληνας αρχιτέκτονας επικεντρώνει τις δικές του σκέψεις για την πορεία του αρχιτεκτονικού μέλλοντος του πλανήτη στην τεχνολογία.

Τα δύο βασικότερα επίπεδα, στα οποία φαίνεται να αλλάζει η αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τον κ. Πασά, είναι «ο σχεδιασμός και η παραγωγή κτιρίων», όπως και η «σημασιολογία και το συντακτικό της αρχιτεκτονικής».

Μέσα απ’ αυτά δημιουργείται «άμεση αναγκαιότητα του επαναπροσδιορισμού της σχέσης του ανθρώπινου παράγοντα με τον παραγωγό του».

«Η πανδημία έχει επιταχύνει σίγουρα την εξάπλωση κάποιων τεχνολογιών ICE (information, communication, entertainment), των τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας, ρομποτικής μεταποίησης κ.λπ. Σε επόμενο στάδιο προβλέπω ότι θα δούμε ακόμα πιο ραγδαίες εξελίξεις στον κυβερνοχώρο και την Τεχνητή Νοημοσύνη που ενδέχεται να δημιουργήσουν συνεχόμενες εντάσεις».

Ο ρόλος της Ελλάδας στη διεθνή αρχιτεκτονική σκηνή

Αναπόφευκτο ερώτημα, όταν κανείς έχει την ευκαιρία να μιλήσει με έναν τόσο ενεργό Έλληνα στα παγκόσμια δεδομένα, είναι το πως βλέπει την θέση της χώρας μας στο διεθνές σκηνικό του τομέα του. Η ερώτηση είναι: Ποιός είναι ο ρόλος της Ελλάδας στη διεθνή Αρχιτεκτονική; Ο κ. Πασάς απαντά: «Παρατηρώ ότι υπάρχουν πολλές προσωπικότητες με ενδιαφέρουσα δουλειά, που ενδεχομένως παραμένουν μεμονωμένες. Εν τέλει, πιστεύω ότι η πηγή του διαχρονικού ελληνικού πολιτισμού γίνεται ξανά καίρια και πρέπει να διοχετευτεί μετά από αφοσιωμένη και σοβαρή μελέτη σε ένα σύγχρονο οίκο-τεχνολογικό περιβάλλον».

«Πιστεύω και ονειρεύομαι πως η χώρα μας θα γίνει ένας αρχιτεκτονικός παράδεισος», σημειώνει, επισημαίνοντας ότι, σήμερα, στην αρχιτεκτονική σκηνή της Ελλάδας «λείπει η καθαρότητα της σκέψης σε πολλά επίπεδα» αλλά και «η θετική κριτική, ο διάλογος που θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε συν-δημιουργικές δομές και πυρήνες αρχιτεκτονικού πειραματισμού», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Instagram του Αρχιτέκτονα

του Σπύρου Ζούγρη